Zdrowa dieta psa – jak powinna wyglądać?

Wdrożenie prawidłowego żywienia naszych czworonogów stanowi podstawę do utrzymania ich zdrowia na jak najwyższym poziomie. Niestety zapewnienie odpowiedniej ilości niezbędnych mikro- i makroskładników dla początkujących właścicieli – zwłaszcza u bardziej wymagających ras – może nie być najprostsze. Jak powinna wyglądać zdrowa dieta dla psa i czego należy unikać w codziennym jadłospisie?

 

Podstawy, czyli co musisz wiedzieć o psiej diecie

 

Przyjmuje się, że jadłospis dla psów nie musi być wyjątkowo urozmaicony. Nie zmienia to jednak faktu, że tak jak w przypadku każdego innego organizmu, także i one potrzebują odpowiedniego zbilansowania pod kątem dostarczanych składników odżywczych. Mamy tu na myśli przede wszystkim tłuszcze, białka, mikro- i makroskładniki oraz węglowodany.

 

Możemy przyjąć, że dobrze skonstruowana dieta dla psa będzie składała się w 70% z mięsa, w ok. 25% z warzyw i owoców oraz w ok. ze 5% zbóż. Należy podkreślić, że podawanie resztek z obiadu niekoniecznie będzie dobrym pomysłem. Duża ilość przypraw – od których większość z nas nie stroni – może okazać się szkodliwa: żołądki psów nie są przystosowane do ich wydajnego trawienia.

 

W opracowywaniu diet dla psów uwzględnia się ich wielkość na podstawie masy ciała oraz wiek (którym zajmujemy się w dalszej części poradnika). Psy miniaturowych i małych ras do 10 kg powinny spożywać dwa posiłki dziennie. Dla większych osobników korzystne okazuje się podawanie kilku mniejszych porcji. Należy przykładać wagę do podawania ich o stałych porach ze względu na bardzo dokładny zegar biologiczny u czworonogów, a także potrzebę odpoczynku po jedzeniu.

 

Pod kątem dietetyki właściciele psów stają przed trzema możliwościami – skorzystania z dedykowanego cateringu (najdroższa opcja), zakupu gotowej karmy bądź samodzielnego przygotowywania posiłków. Zdecydowanie najtrudniejsza okazuje się ostatnia z opcji. Indywidualnego podejścia wymaga również żywienie osobników zmagających się z chorobami nerek, wątroby, żołądka, cukrzycą, nadwagą czy niedowagą. W takich przypadkach warto skorzystać z usług dietetyka dla zwierząt.

 

Zdrowa dieta dla psów w różnym wieku – zasady ogólne

 

Zaleca się, by szczenięta były żywione przez pierwsze 3-4 tygodnie wyłącznie mlekiem matki – jest ono wystarczające do zaspokojenia zapotrzebowania na wszystkie podstawowe składniki odżywcze. Osieroconym osobnikom podaje się specjalny preparat mlekozastępczy. Niewskazane jest podawanie mleka krowiego ze względu na jego całkowicie odmienny skład. Od 3 do 6-8 tygodnia można wprowadzić stosunkowo niewielkie, mokre pokarmy stałe. Ważne jest, by przynajmniej 30% ich składu stanowiło białko. Przez pierwsze tygodnie najczęściej podaje się 5-6 porcji o stałych porach dnia – po upływie 3 miesiąca możemy zmniejszyć częstotliwość do 3 posiłków.

 

Dorosłość u psów następuje w różnym czasie. Przyjmuje się, że okres zakończenia wzrostu przypada ok. 8-10 miesiąca życia u psów małych i miniaturowych, 1-2 roku u psów średnich i ok. 2 roku życia u ras dużych. Od tego momentu nasz pupil przestaje potrzebować tak dużo energii i białka – by nie przytył, często potrzebne jest więc ograniczenie kalorii. Zalecamy, by posiłki były podawane 2-3 razy dziennie. Nie powinniśmy zostawiać jedzenia w misce na cały dzień ani podawać go bezpośrednio przed lub po wysiłku fizycznym. Samo białko musi nadal być ważnym składnikiem diety – szczególnie u psów, które wiele czasu spędzają na aktywności fizycznej.

Wraz z coraz lepszym żywieniem i opieką weterynaryjną średnia długość życia czworonogów wydłuża się. Wobec tego konieczna jest znajomość odpowiednich zasad żywienia psich seniorów. Pod terminem tym rozumiemy osobniki, które przeżyły 70-80% przewidywanej długości życia dla danej rasy – np. dla psów olbrzymich będzie to ok. 5 lat, a dla małych – ok. 8 lat. W takim okresie aktywność naszych pupili spada. Dochodzi również do spowolnienia metabolizmu. Wiąże się to z koniecznością obniżenia ilości pokarmu nawet o 20% kcal w zależności od przypadku. Starsze psy potrzebują zwiększonej ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witamin z grupy A i E. Posiłki powinny być podawane częściej, jednak w mniejszych porcjach. Zalecamy zwracanie uwagi na picie wody, której starsze psy często spożywają zbyt mało. Uwzględnić należy również ewentualne problemy z zębami, które należy skonsultować ze stomatologiem dla zwierząt.

 

Białko w diecie dla psa

 

Podstawowym składnikiem odżywczym diety psa powinno być białko – niezbędny budulec mięśni i tkanek, a także składnik wielu hormonów i neuroprzekaźników, który wywiera bezpośredni wpływ na rozwój i regenerację organizmu. Szczęśliwie dla właścicieli, psy dobrze trawią zarówno białka zwierząt, jak i roślin, przy czym zaleca się, by były one podawane w proporcjach 70% do 30%. Wynika to z mniejszej zawartości aminokwasów egzogennych w warzywach i owocach.

 

Najwięcej białka powinny spożywać szczenięta – ok. 22% suchej masy pokarmu, a osobniki dorosłe – ok. 18%. W górnych granicach powinny obracać się diety osobników o dużej aktywności fizycznej. By je uzupełnić, możemy stosować w jadłospisie wieprzowinę, jagnięcinę, wołowinę, drób, a także dorsza lub łososia. Do dobrych źródeł roślinnych zaliczamy przede wszystkim rośliny strączkowe. Diety niskobiałkowe powinny być stosowane tylko w szczególnych przypadkach, np. u psów z chorobami nerek i koniecznie pod kontrolą weterynarza.

 

Tłuszcze w diecie dla psa

 

Tłuszcze są najbardziej kalorycznym składnikiem jedzenia. Z tego też powodu nie powinny być podawane w nadmiernej ilości, która mogłaby doprowadzić do pojawienia się nadwagi. Należy jednak pamiętać, że stanowią one podstawowy składnik energetyczny dla psów. Jeśli chodzi o ich obecność w diecie, szczególnie ważne będą tłuszcze zwierzęce omega-3 i roślinne omega-6, które wzmacniają układ immunologiczny, hamują procesy zapalne, wpływają na wchłanianie witamin i pomagają leczyć urazy. Zdarza się, że niektóry właściciele wzbogacają psią dietę o kilka łyżek dobrej jakości tłuszczu, np. z oliwy.

 

Węglowodany w diecie dla psa

 

Choć psy nie potrzebują dużej ilości węglowodanów, tak nadal są one dobrym źródłem energii. Wbrew krążącym mitom organizmy naszych pupili są dobrze zaadaptowane do ich trawienia. Dietetycy zwracają uwagę szczególnie na skrobię, która jest trawiona nawet w 95%.

 

Głównym źródłem węglowodanów w diecie psa powinny być rośliny, np. strączkowe np. groch, ciecierzyca lub fasola. Równie dobrze spiszą się warzywa bulwiaste, takie jak bataty i ziemniaki. W suchych karmach przygotowywanych przez producentów możemy spotkać również ryż, pszenicę i kukurydzę. Ponadto na rynku istnieją także karmy bezzbożowe, w których źródło węglowodanów stanowią ziemniaki, tapioka i groch. Kwestie warzyw i owoców, które warto wprowadzić do diety czworonoga, poruszyliśmy w naszym poradniku Warzywa i owoce w diecie psa.

 

Żywienie psa – jak uzupełnić witaminy i minerały?

 

Podobnie jak w przypadku węglowodanów, głównym źródłem drogocennych witamin i minerałów w diecie dla psa są warzywa i owoce, a także ryby. Szczególnie istotne będą witaminy A, D, E i K, rozpuszczalne w tłuszczach oraz C i B rozpuszczalne w wodzie.

 

Przyjmuje się, że zawartość 20-25% warzyw i owoców w jadłospisie psa powinna zaspokoić jego zapotrzebowanie na mikroelementy, takie jak żelazo, cynk, jod, selen, magnez, miedź czy fluor, a także makroelementy, m.in. wapń, sód, potas, chlor, siarka i fosfor. Zdarza się, że nasz pupil cierpi na niedobory któregoś z nich – w takim przypadku konieczne okaże się wprowadzenie zmian w diecie lub stosowanie suplementacji pod okiem weterynarza.

Tych produktów unikaj w diecie psa!

 

By zadbać o zdrowie naszego czworonoga, musimy być świadomi, że niektóre pokarmy, które z chęcią spożywamy, będą szkodliwe dla psów. Dlatego nie zaleca się karmienia resztkami ze stołu, praktykowanego nadal w niektórych domach.

 

Po pierwsze, psom pod żadnym pozorom nie wolno podawać czekolady, nawet w małych ilościach, ze względu na znajdującą się w nich toksyczną kofeinę i teobrominę. Zakazane jest również podawanie cebuli, czosnku czy szczypiorku (zarówno w formie surowej, jak i gotowanej), które mogą prowadzić do zmniejszenia ilości czerwonych krwinek, a tym samym – do anemii.

 

Skrajnie niebezpieczne mogą okazać się pestki owoców – w szczególności brzoskwiń, jabłek i wiśni – ze względu na obecność heterozydu cyjanogennego, mogącego prowadzić do zatrucia i w skrajnych przypadkach do zapaści lub śmierci. Równie toksyczne będą winogrona i rodzynki, powodujące skurcze żołądka i niewydolność jelit oraz awokado, a ściślej – fungicyd stosowany do jego uprawy.

 

Właściciele psów muszą wystrzegać się podawania orzechów – zwłaszcza włoskich i makadamii – które prowadzą do uszkodzeń układu nerwowego i niedrożności jelit. To samo dotyczy słodzików i cukru brzozowego (ksylitolu), które mogą w ciągu godziny doprowadzić do hipoglikemii, drgawek, śpiączki i śmierci. Podawanie kości też nie będzie dobrym pomysłem – ich nadmiar powoduje wysuszenie kału i stwarza ryzyko problemów z jelitami.

 

Dieta BARF dla psów – czy warto?

 

Dieta BARF (Biologically Appropriate Raw Food), opierająca się na surowym mięsie i innych produktach pochodzenia głównie zwierzęcego, ma spore grono zwolenników. Stała się popularna głównie ze względu na koty, których układ pokarmowy nie jest przystosowany do trawienia dużej ilości węglowodanów. Jej fani argumentują, że taki sposób żywienia pozwala psu na zaspokojenie jego pierwotnych potrzeb.

 

Jak jest w rzeczywistości? Zgodnie z badaniami dieta BARF może okazać się szkodliwa dla psów. Niebezpieczeństwa tkwią przede wszystkim w zwiększonym ryzyku zakażeń bakteriami i pasożytami. Wiele korzyści, wymienianych przez zwolenników diety BARF u psów, nie znajduje ponadto uzasadnienia w badaniach naukowych. Podkreślamy, że w związku z małą ilością warzyw i owoców, może powodować niedobory wymagające suplementacji. W weterynarii odnotowano też przypadki, wiążące dietę BARF ze zwiększonym występowaniem chorób tarczycy u psów.

 

Dieta wegetariańska dla psów

 

W teorii “pies-wegetarianin”, przy doskonałym żywieniu, nie powinien nabawić się problemów zdrowotnych. W praktyce nie ma przesłanek zdrowotnych, które wskazywałyby na korzyści diety wegetariańskiej u zdrowych psów. Musimy mieć świadomość, że może ona wiązać się z niedoborami cennego białka.

 

W jakich przypadkach dieta wegetariańska dla psów ma sens? Przede wszystkim u osobników z alergiami pokarmowymi lub chorobami nerek. Pamiętajmy jednak, że musi być zalecona przez lekarza i dokładnie skomponowana.

 

Porady dietetyczne dla psów w Gabinecie Pluto i Dog-torek

 

Masz więcej pytań związanych z żywieniem psów? Potrzebujesz kompleksowej porady lub przygotowania zdrowego jadłospisu, który będzie odpowiadał potrzebom Twojego pupila? Skontaktuj się z nami! Z przyjemnością odpowiemy na wszystkie kwestie, budzące Twoje wątpliwości i zadbamy o Twojego czworonoga najlepiej, jak to możliwe!