Najczęstsze choroby uszu u kotów

Czy wiedziałeś, że młody kot jest w stanie usłyszeć dźwięki o częstotliwości nawet do 100 000 Hz, czyli pięciokrotnie wyższej, niż człowiek? O ile zdolność ta z wiekiem spada, tak u dorosłych osobników wynosi zwykle około 50 000 Hz, mogąc z powodzeniem zastępować zmysł dotyku i wzroku. W związku z tym choroby uszu pozostają jednymi z najbardziej dotkliwych dla naszych pupili, wymagając pilnej interwencji. W tym artykule przedstawimy najczęstsze z nich.

Kilka słów o kocim uchu (i słuchu)

Kocie uszy są bez wątpienia fascynujące. Na budowę ich małżowin składa się ponad 30 mięśni, pozwalających na poruszanie nimi niezależnie od siebie, a także kieszonki skórne, umożliwiające zachowanie większej mobilności i tłumienie dźwięków, dobiegających z tyłu głowy. Sam narząd możemy podzielić z kolei na trzy części – ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne.

Co ciekawe, koty rodzą się bez swoich niezwykłych zdolności słuchowych – zmysł ten rozwija się jednak do 2 tygodnia życia. To w tym momencie zaczyna kształtować się zdolność do słyszenia częstotliwości nawet do 100 000 Hz, utrzymująca się w młodym wieku. I choć z wiekiem spada do wspomnianych na wstępie około 50 000 Hz, tak wciąż pozostaje lepsza niż u psów, u których zakres słyszalności kończy się na 40 000 Hz.

W jaki sposób wychwytują dźwięki? W pierwszej kolejności są one przenoszone na błonę bębenkową i wzmacniane przez kosteczki słuchowe w uchu środkowym. Następnie trafiają do ucha wewnętrznego i – w formie drgań – do ślimaka, by na końcu zostać odebrane przez znajdujące się w nim komórki orzęsione. Koty osiągają najlepsze zdolności słuchowe, stojąc w bezruchu – i w tym miejscu tkwi właśnie sekret ich “zamierania”, gdy coś je zainteresuje.

Objawy problemów z uszami u kota

Tak doskonała budowa, ukształtowana w toku rewolucji, sprawia, że zmysł słuchu u kota może z powodzeniem zastąpić dotyk i wzrok. I z tego względu choroby uszu pozostają dla tych czworonogów wyjątkowo bolesne. W dłuższej perspektywie mogą powodować poczucie otumanienia i zagubienia, związanego z ograniczeniem liczby bodźców słuchowych lub przeciwnie – powodując bóle głowy i chroniczne zmęczenie. Do ras, najczęściej zapadających na choroby tego narządu, zalicza się m.in. sfinks, maine coon i amerykański curl. Rozpoznawanie objawów, dotyczących narządu ucha, jest więc zdolnością niemal obowiązkową dla właścicieli tych wyjątkowych stworzeń.

Do najczęstszych sygnałów, które mogą świadczyć o chorobie uszu, zaliczymy częstsze potrząsanie łebkiem lub drapanie. Taki stan może sugerować m.in. zapalenie ucha wewnętrznego, wynikającego z zakażenia pasożytami – najczęściej świerzbowcem – przekładającego się na irytujące dla zwierzaka uczucie swędzenia. Niepokojącym objawem jest również zmiana koloru wnętrza ucha bądź zbyt duża ilość woskowiny usznej. Niektórym chorobom może towarzyszyć pojawienie się ciemnych maziowatych grudek, świadczących o infekcji oraz rozwój wysięków o nieprzyjemnym zapachu. Przy dolegliwościach związanych z uchem wewnętrznym może dochodzić do zaburzeń równowagi i mniejszego apetytu. Ostateczna lista objawów będzie zależna od rodzaju choroby. Pamiętaj, by po odnotowaniu któregokolwiek z nich niezwłocznie skontaktować się z dobrym weterynarzem (sprawdź, jak wybrać dobrego weterynarza?).

Zapalenie ucha u kota

Zapalenie ucha u kota to zdecydowanie najpowszechniejsza przypadłość, z którą właściciele kociaków zgłaszają się do poradni weterynaryjnych. Najczęściej dotyczy ono zewnętrznego przewodu słuchowego. W większości przypadków jej źródłem są pasożyty, grzyby oraz bakterie, zagrażające kotom w każdym wieku. Zdarza się, że choroba ta znajduje swe źródło u innych dolegliwości skórnych. Brak wdrożenia odpowiedniego leczenia może skutkować jej dalszym rozwojem i poważnymi konsekwencjami, takimi jak rozprzestrzenianie się stanu zapalnego na inne części ucha bądź pogorszenie lub nawet utrata słuchu.

Do najczęstszych objawów zapalenia ucha u kota zalicza się częste, bolesne drapanie uszu, nieprzyjemny zapach, widoczne zaczerwienienie oraz przechylanie łebka w jedną ze stron. Podczas leczenia stosuje się odpowiednio dobrane antybiotyki oraz środki do płukania ucha, np. w postaci kropli. W niektórych przypadkach weterynarz przepisuje również leki przeciwgrzybiczne i przeciwpasożytnicze. W sytuacji, gdy antybiotykoterapia zawiedzie, konieczne może być przeprowadzenie operacji, odsłaniającej przewód słuchowy. Zdarza się, że w wyniku zapalenia dochodzi do powstania krwiaka, koniecznie wymagającego interwencji lekarza. Szczęśliwie najczęściej obchodzi się jednak bez tych zabiegów i wyleczenia zapalenia w około dwa tygodnie.

Grzybica uszu u kota

Za grzybicę uszu u kotów odpowiadają zazwyczaj zarodniki mikroskopijnych grzybów z rodzaju Microsporum i Trichophyton, często przenoszone od innych chorych osobników i z łatwością pokonujące układ immunologiczny. Do szczególnie narażonych na tę chorobę zaliczają się koty niedożywione, zaniedbane bądź cierpiące już na inne schorzenia.

W zaawansowanym stadium grzybicy dochodzi do łuszczenia skóry, zaczerwienienia i powstania odbarwień, a także wyjątkowo częstego drapania się, niekiedy doprowadzającego do powstawania ran. Stan ten wymaga pilnej interwencji weterynarza i leczenia, najczęściej w formie odpowiednio dobranych preparatów przeciwgrzybiczych (np. maści lub leków doustnych). W trakcie choroby należy odizolować zwierzę od innych osobników, a także zachować wyjątkową czujność, by grzybica nie przeniosła się na nas samych. Okres leczenia trwa najczęściej od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy.

Świerzb koci a uszy

Za świerzb uszu u kotów odpowiada świerzbowiec Otodectes cynotis, czyli drobny pajęczak, którego pokarm stanowi złuszczony naskórek oraz wysięk, towarzyszący reakcjom zapalnym. Po raz kolejny do zakażeń dochodzi poprzez kontakt z innymi osobnikami – także psami – jednak nie stanowi on niebezpieczeństwa dla ludzi. Uznaje się go za jedną z najczęstszych chorób u kotów żyjących na wolności.

Zespół standardowych objawów świerzbu uszu u kotów wygląda następująco:

• rany wokół uszu spowodowane uporczywym drapaniem,
• przerzedzenie sierści,
• obecność ciemnej wydzieliny w kanale słuchowym, często z białymi kropkami,
• chęć drapania ucha nawet po jego delikatnym podrażnieniu.

Świerzb kocich uszu diagnozowany jest na podstawie oceny pod mikroskopem, pozwalającej wykryć pajęczaki oraz ich jaja. Leczenie opiera się na stosowaniu maści z lekiem, nakładanej bezpośrednio do kanałów słuchowych lub preparatów spot on, rozprowadzanych na skórze w okolicy karku. W niektórych przypadkach, pomimo ustąpienia drapania, konieczne może okazać się powtórzenie terapii, która zabije pozostałe formy rozwojowe pasożyta (jajeczka).

Uszkodzenie małżowiny usznej u kota

W toku wymienionych wyżej chorób, intensywnego drapania, ale także kocich zabaw, może dojść do uszkodzenia małżowiny usznej. Pod żadnym pozorem nie wolno bagatelizować tego stanu – nawet w przypadku zadrapań, wyglądających na stosunkowo niegroźne, może powstać zakażenie, które w skrajnych przypadkach niesie ze sobą ryzyko uszkodzenia bądź zaniku zmysłu słuchu. W przypadku zauważenia urazu niezwłocznie zwróć się do weterynarza, który zaproponuje opatrunek oraz maść zapobiegającą zakażeniom. W niektórych sytuacjach konieczne może okazać się szycie.

Profilaktyka – jak dbać o kocie uszy?

Lepiej zapobiegać niż leczyć – to truizm, ale sprawdza się, jak żaden inny. By ograniczyć ryzyko wystąpienia choroby u swojego pupila, powinieneś regularnie przeglądać jego uszy. Kocie ucho nie powinno wydzielać nieprzyjemnego zapachu i być zabrudzone. O zdrowiu tego narządu będzie świadczył kolor jasnoróżowy (bądź naturalny kolor skóry) po jego wewnętrznej stronie.

Okresowo – zwłaszcza jeśli nasza rasa jest predysponowana do wystąpienia chorób usznych, bądź gdy nasz pupil wychodzi na dwór – powinno się przeprowadzać pielęgnację uszu za pomocą specjalnego preparatu. Pod żadnym pozorem nie zaleca się stosowania patyczków higienicznych – płyn do przemywania należy bardzo delikatnie wpuścić do wnętrza, rozmasować, a następnie, po usunięciu nadmiaru wraz z woskowiną, wytrzeć płatkiem kosmetycznym.

Nie zapominaj o regularnych wizytach u weterynarza. To najlepszy sposób, by wykryć rozwijające się choroby jeszcze w stadium, gdy nie niosą one za sobą poważnego zagrożenia oraz często drogiego leczenia. Twój lekarz powinien doradzić ci wybór odpowiedniego preparatu czyszczącego oraz dokładnie wytłumaczyć prawidłowy sposób jego nakładania. Dzięki temu twój kociak pozostanie szczęśliwy i czuły na dźwięki, nie raz jeszcze zaskakując cię swoim zamieraniem w bezruchu w najmniej oczekiwanych momentach, gdy usłyszy coś, czego nasz narząd słuchu nigdy nie wykryje!