Jeż pigmejski – małe zwierzę o dużych wymaganiach

Spośród wszystkich zwierząt, które towarzyszą nam w domach, jeże pigmejskie wciąż uważane są za dość egzotyczne i rzadkie, by nie powiedzieć – ekstrawaganckie. Z uwagi na ich urok osobisty, liczba hodowców zwiększa się jednak z każdym rokiem, zwłaszcza wśród osób, które nie przepadają za hałaśliwymi gatunkami.  Właściwe obchodzenie się z nimi nie jest jednak do końca tak proste, jak mogłoby się wydawać. Z tego artykułu dowiesz się wszystkiego, co powinieneś wiedzieć, przed przygarnięciem jeża pigmejskiego.

Jeż pigmejski – charakterystyka gatunku

Afrykański jeż pigmejski (Atelerix albiventris) jest ssakiem z rodziny jeżowatych. Gatunek ten powstał w wyniku skrzyżowania jeża białobrzuchego i jeża algierskiego. To właśnie to połączenie jest odpowiedzialne za bogactwo ubarwień, w których występuje, a także nieco mniejsze wymiary, niż te, do których przyzwyczaiły nas jeże europejskie. Naturalne środowisko tego wszystkożercy stanowią sawanny i stepy Afryki Środkowej. Średni okres życia w warunkach naturalnych wynosi około 2-3 lata, wydłużając się do 4-6 lat dla osobników hodowlanych. Znane są przypadki, gdy osobniki, żyjące w niewoli, dożywały nawet 9-10 lat.

Jeże pigmejskie cechuje krępa budowa ciała. Dorosłe osobniki osiągają na ogół wagę około 350-700 g przy wielkości 15-25 cm, przy czym większymi gabarytami cechują się zwykle samice. Zwierzę charakteryzują krótkie kończyny, zakończone 5 palcami w łapkach przednich i 4 w tylnych. Ogonek jest gruby i krótki. Kilka tysięcy kolców, zdobiących grzbiet, może występować w kolorze białym lub czarnym. W kwestii kolorów należy pamiętać o tym, że w warunkach hodowlanych dochodzi do powstawania coraz większej liczby krzyżówek – celowych lub naturalnych – pomiędzy osobnikami, co skutkuje często wieloma różnymi barwami umaszczenia i ogólnym wyglądem. Jako zwierzęta terytorialne, jeże pigmejskie szczególnie cenią sobie wolność i własną przestrzeń.  

Co je jeż pigmejski? Porady dotyczące karmienia

O ile jeże pigmejskie są z natury wszystkożerne, tak nie oznacza to, że możemy bez strachu podawać im wszystko, co przygotujemy. Przyjęło się, że karmi się je wysokomięsną karmą dla kotów, z zastrzeżeniem, by nie była niskiej jakości. Rozkład składników odżywczych powinien wyglądać mniej-więcej według założonych ram:

• maksymalnie 35% białek,
• maksymalnie 15% tłuszczy,
• maksymalnie 2% włókien.

Ważne, by nie podawać zwierzęciu samego mięsa – może to doprowadzić do zbyt dużej ilości białka w organizmie, a tym samym problemów trawiennych lub chorób nerek. Przysmaki mięsne powinny być zawsze gotowane – zabrania się podawania smażeniny – i serwowane maksymalnie 3-4 razy w tygodniu. Szkodliwe może okazać się również podawanie produktów bardzo przetworzonych. Co ważne, nie zaleca się przygotowywania diety samodzielne – powinna ona być skonstruowana przez specjalistę i skonsultowana z weterynarzem. Najbezpieczniejszym wyjściem będzie zdanie się na profesjonalne karmy z drobnymi przekąskami w małych porcjach kilka razy w tygodniu.

Do produktów, którymi możemy karmić naszego pupila raz na jakiś czas w niewielkich ilościach, zaliczymy:

• mięso – kurczak, larwa mącznika, chudy stek, świerszcze, a także ryby – łosoś i tuńczyk,
• warzywa – szpinak, pietruszka, szparagi, marchew, burak,
• owoce – jabłka, banany, wiśnie (bez pestek), śliwki, jagody,
• nabiał – niewielkie porcje twarożku i jogurtu.

Z kolei do produktów zakazanych należą:

• konserwy,
• orzechy,
• wysoko przetworzone produkty niezależnie od rodzaju,
• cebula,
• czosnek,
• pomidor,
• pieczarki,
• ziemniak.

Na co chorują jeże pigmejskie?

Jeże pigmejskie nie wymagają regularnych szczepień, czy częstych wizyt u weterynarza – coroczna kontrola w zupełności wystarczy, jeśli zwierzę nie jest obciążone chorobami przewlekłymi, o czym powinien poinformować nas lekarz. Do najczęstszych dolegliwości, diagnozowanych u tego gatunku, zaliczają się zatrucia pokarmowe, choroby układu oddechowego, choroby zębów, a także syndrom Wobbly’ego. W wyniku nieprawidłowej diety gatunek ten ma również dużą skłonność do otyłości i chorób serca. Duże zagrożenie stanowi świerzb, będący głównie skutkiem nieprawidłowej higieny klatki oraz pasożyty, takie jak roztocza, kleszcze i wszoły. Leczenie jeży pigmejskich powinno być zawsze przeprowadzane przez weterynarza wyspecjalizowanego w zajmowaniu się małymi zwierzętami.

Jeże pigmejskie – higiena i pielęgnacja

Chcąc zapewnić naszemu pupilowi jak największy komfort i zdrowe warunki do życia, należy przestrzegać kilku podstawowych zaleceń, związanych z higieną. Po pierwsze – terrarium musi być wyposażone w kuwetę oraz higieniczny podkład, wyścielający dno. Nieczystości powinny być usuwane każdego dnia – także z poidełka i miseczki na pokarm – co pozwoli maksymalnie ograniczyć rozwój drobnoustrojów i zarazków.

O ile jeże pigmejskie to zwierzęta samodzielnie dbające o swoją higienę, tak w niektórych przypadkach konieczne może okazać się ich delikatne umycie. Na ogół kąpiel powinna być przeprowadzana raz na 1-2 miesiące i przygotowana w misce z niewielką ilością wody, tak, by jeż mógł swobodnie oddychać, stojąc na łapkach. Temperatura wody powinna zawierać się w okolicach 35oC. Warto zainwestować w dedykowane szampony, które nawilżają skórę. Większość jeży uwielbia kąpiele piaskowe – należy jednak stosować je rozważnie, by nie doprowadzić do przesuszenia skóry.

Do standardowych zabiegów pielęgnacyjnych zaliczymy również przycinanie pazurków – warto możliwie często sprawdzać ich długość. Z uwagi na możliwe choroby uzębienia, należy regularnie oglądać jamę ustną zwierzęcia, reagując w porę na każdy potencjalny problem, taki jak nagromadzenie kamienia, ropnie, czy infekcje dziąseł.  

Hodowla jeża pigmejskiego – o tym musisz pamiętać

Jeże pigmejskie to zwierzęta terytorialne o samotniczych charakterach, dlatego na jedno terrarium powinien przypadać jeden osobnik. Samo lokum dla przyszłego pupila powinno cechować się podstawą 60x90 lub 120x50 cm przy wysokości 40 bądź 50 cm i składać się z wyłącznie jednego poziomu.

Do utrzymania zwierzęcia w nienagannym zdrowiu konieczne jest zadbanie o odpowiednią temperaturę w trakcie całej doby. Terrarium powinno być wyposażone w system grzewczy (emitery ciepła, kable grzewcze, czy żarówki imitujące światło księżyca) z automatycznym sterowaniem za pomocą termostatu, który będzie ją utrzymywał w granicach 22-28oC. Już kilka godzin w warunkach poniżej dolnej granicy stanowi poważne zagrożenie dla jeża pod kątem zdrowia jego układu sercowo-naczyniowego.

Jeże pigmejskie budzą się zwykle między godziną 20 a 23 i zasypiają nad ranem. Należy unikać silnego światła bądź budzenia ich w ciągu dnia – podobnie jak nieodpowiednia temperatura, zaburzenie rytmu dobowego może nieść ze sobą bardzo poważne konsekwencje zdrowotne dla zwierzęcia.

Akcesoria i zabawki dla jeży pigmejskich

Poza absolutnymi niezbędnikami, takimi jak poidełko i miska na karmę, terrarium jeża pigmejskiego powinno być wyposażone w elementy, pozwalające zażyć zwierzakowi niezbędnego ruchu. Spośród nich najpopularniejsze są zdecydowanie kołowrotki – należy jednak unikać modeli wyposażonych w pręty, w które mogą zaplątać się bardzo delikatne łapki zwierzęcia. Niezbędny okaże się domek, który zapewni mu ciemność i spokój w trakcie dnia, najlepiej wyposażony w delikatny kocyk. By stworzyć maksymalnie atrakcyjne warunki, możesz postawić na zabawki, takie jak tunele i piłeczki, czy ozdoby emitujące środowisko naturalne. Tak przemyślane cztery ściany z pewnością uprzyjemnią mu codzienne życie, dostarczając ci jeszcze więcej radości z obserwowania swojego pupila.