Jak powinna wyglądać dieta kota?

Prawidłowe żywienie to podstawowy czynnik wpływający na zdrowie, długość życia i samopoczucie naszych kotów. Niewielu właścicieli zdaje sobie jednak sprawę z tego, jak dokładnie powinna być skomponowana ich dieta oraz na co należy zwrócić szczególną uwagę podczas wyboru produktów. Poniżej wyjaśniamy, co powinien zawierać koci jadłospis, czego należy unikać oraz jak prawidłowo przygotowywać jedzenie dla pupila.

Podstawowe składniki zdrowej diety dla kota

Koty to gatunek wybitnie mięsożerny, w środowisku naturalnym żywiący się głównie drobnymi ssakami. Ich ukształtowany przez łowczy tryb życia układ pokarmowy jest idealny do trawienia przede wszystkim białka i tłuszczu. Brak amylazy ślinowej w jamie ustnej, a także amylazy trzustkowej w jelicie sprawiają, że węglowodany stanowią dla nich jedynie dodatkowe źródło energii. Warto w tym miejscu podkreślić, że kocie organizmy nie są przystosowane do wykorzystywania tłuszczów roślinnych.

Na wolności koty spożywają głównie świeże, ciepłe i bogate w wodę mięso, zaraz po upolowaniu ofiary, u której dochodzi do wzrostu wydzielania kwasu mlekowego podczas ucieczki. Wpływa to w znacznym stopniu na poprawę walorów smakowych i odżywczych pokarmu.

Na podstawie powyższych informacji możemy stwierdzić, że dobrze przygotowana dieta dla kota domowego powinna być możliwie jak najbardziej zbliżona pod względem bilansu do naturalnej. Standardowy jadłospis powinien składać się w przynajmniej 25% z białka (w większości karm stanowi ono 30-40% makroskładników) oraz 10-30% tłuszczu. Węglowodany z kolei powinny stanowić nie więcej niż 5-10% suchej masy pokarmu.

Niezależnie od tego, czy przygotowujesz jedzenie dla swojego pupila samodzielnie, czy decydujesz się na gotową karmę, posiłki muszą zawierać w sobie następujące makro- i mikroelementy:

• białko (dostarczane głównie z mięsem),
• tłuszcze pochodzenia zwierzęcego,
• witaminy A, C, E, F, H, K i grupy B oraz D,
• minerały: sód, potas, wapń, żelazo, magnez, selen, miedź, cynk, fosfor, jod,
• przeciwutleniacze,
• glukozaminy,
• beta-karoten.

Na szczególną uwagę zasługuje tauryna – niezbędny aminokwas egzogenny, wymagający jednak dostarczania z zewnątrz – jego synteza w kocich tkankach pokrywa bowiem jedynie od kilku do kilkunastu procent dziennego zapotrzebowania. Jej niedobór może prowadzić między innymi do kardiomiopatii rozstrzeniowej, zaburzeń rozrodu, a także problemów rozwojowych u kociąt. W naturalnych warunkach koty zdobywają ją poprzez zjadanie myszy. Dla osobników domowych jej źródło stanowić powinna karma mięsna.

Jak często należy karmić kota?

Dzienne zapotrzebowanie dorosłego kota wykastrowanego wynosi ok. 40-60 kcal/ kg masy ciała, jednak w przypadku bardzo aktywnych osobników może sięgać nawet 110 kcal/ kg. Ich niewielkie żołądki ze stale postępującymi procesami trawiennymi białek przystosowane są do spożywania niewielkich objętościowo posiłków od kilku do nawet kilkudziesięciu razy dziennie. Oznacza to, że miska naszego pupila nie powinna zbyt często pozostawać pusta – w przeciwnym wypadku z pewnością będzie się on o nią głośno upominał. Przyjmuje się, że w celu uniknięcia nadwagi, domowy kot powinien spożywać więc do 250-300 g mokrej karmy.

Żywienie kota – karma sucha, mokra, czy dieta BARF?

Samodzielne przygotowywanie posiłków dla kota, zwłaszcza przy dzisiejszym tempie życia, jest wyjątkowo trudne i wymaga dokładnego przeliczania poszczególnych składników, tak, by dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych elementów. Dlatego dominującym sposobem karmienia pozostają gotowe karmy z odpowiednio skomponowanym składem. Możemy wyróżnić ich dwa rodzaje: karmy o deklaracji otwartej, w których producent podaje wszystkie składniki wraz z ich procentowym udziałem, oraz deklaracji zamkniętej, których zawartość jest trudniejsza do szczegółowej analizy z uwagi na podanie jedynie przybliżonego składu, często gorszego odżywczo. W tym momencie staniemy też przed dylematem – kiedy stosować suchą, a kiedy mokrą karmę?

Sucha karma dla kotów wybierana jest przede wszystkim z uwagi na prostotę podawania i przechowywania, a także długi okres przydatności. Dużą wadę tego rodzaju pokarmu stanowi niska wilgotność, wahająca się w granicach 3-10%, która będzie wymagała od nas pilnowania, by zwierzę piło przygotowaną przez nas wodę, zapobiegając odwodnieniu. Według najnowszych badań należy odchodzić od jej stosowania na rzecz mokrego jedzenia, zdecydowanie lepiej tolerowanego przez koci układ trawienny.

Na mokrą karmę dla kotów składają się z kolei mieszanki różnych mięs, ryb (dorsz, łosoś, pstrąg), naturalnych suplementów i niewielkie ilości warzyw. Taki skład przekłada się na dużą ilość niezbędnych dla kotów składników odżywczych, a wysoka wilgotność (63-83%) – na prawidłowe nawodnienie. Renomowani producenci zapewniają ponadto ich duży wybór pod względem smaku, czy składu dostosowanego do wieku lub chorób zwierzęcia.

Coraz większą popularność zdobywa idea diety BARF, czyli „Biologically Appropriate Raw Food”. Została ona stworzona przez australijskiego weterynarza Iana Billinghursta, który na podstawie swojego wieloletniego doświadczenia doszedł do wniosku, że najzdrowszy pokarm dla psów i kotów stanowi surowe mięso i podroby, wzbogacone o odpowiednie suplementy. Jeśli dany osobnik nie jest przyzwyczajony do tego rodzaju żywienia, należy przyzwyczajać go do zmian w jadłospisie, stopniowo wprowadzając coraz większą ilość surowego pokarmu. Zaleca się ponadto, by był on skomponowany z co najmniej czterech różnych gatunków mięsa.

Kocie pragnienie, czyli dlaczego koty nie przepadają za wodą?

Łowny charakter kotów przystosował ich organizmy do pobierania wody głównie z pożywienia. To dlatego nasi pupile w niektórych przypadkach nie korzystają zbyt chętnie z wodopojów, narażając się tym samym na groźne odwodnienie organizmu – zwłaszcza w okresie wiosny i lata. Jeśli zaobserwujesz, że z miseczki twojego kota ubywa niewiele wody, zalecamy, by zrezygnować z karmy suchej, zwiększając jednocześnie porcję jej mokrego odpowiednika. Rozwiązaniem problemu może być również rozstawienie po domu kilku niewielkich miseczek w różnych pomieszczeniach. Pamiętaj, by dokonywać regularnej wymiany wody – czuły węch i kubki smakowe kotów będą wrażliwe na pojawienie się w niej kurzu, drobnoustrojów i bakterii. W naturalnych warunkach woda stojąca jest niemal zawsze zanieczyszczona, dlatego koty instynktownie podchodzą do niej z dużą rezerwą. W takim wypadku, chcąc uczynić naszego pupila szczęśliwym, możesz postawić na jedną z wielu dostępnych na rynku fontann.

Temperatura jedzenia dla kotów

Jak opisywaliśmy, koty przyzwyczajone są do spożywania ofiary zaraz po upolowaniu, gdy ta pozostaje aromatyczna i ciepła. To dlatego w domowych warunkach może zdarzać się, że zwierzę będzie odmawiało jedzenia pokarmu dopiero co wyciągniętego z lodówki. Tak zimny pokarm może również wpływać negatywnie na proces kociego trawienia. By rozwiązać problem, możemy pokusić się o krótkie, delikatne podgrzanie karmy do temperatury pokojowej. By zapobiec utracie zapachu, zalecamy przechowywanie jej w szczelnie zamkniętych pojemnikach bądź szufladach w lodówce, przeznaczonych do warzyw lub innych produktów z krótkim terminem przydatności.

Dieta dla kociąt – na co zwrócić uwagę?

Pierwszy rok życia kota jest kluczowy dla jego rozwoju. Wszelkie niedostatki w składnikach odżywczych będą wpływać negatywnie na jego wzrost, układ kostny, mięśnie i układ nerwowy, dlatego podstawę powinna stanowić dobrze dobrana dieta. Delikatne żołądki kociąt wymagają dedykowanych karm o prostym składzie, z dużą zawartością mięsa do zaspokojenia większych potrzeb energetycznych.

Pokarm kocięcia powinien być bogaty w kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, zapobiegające stanom zapalnym oraz witaminy A i E, wzmacniające układ odpornościowy. Z racji posiadania zdolności trawienia laktozy (zanikającej wraz z wiekiem), możemy urozmaicić ich dietę o mleko. Nie zaleca się stosowania karmy dla starszych kotów, mniej bogatej w składniki odżywcze. Posiłki powinny być podawane w niewielkich porcjach kilka razy dziennie. Po ukończeniu pierwszego r.ż. możemy stopniowo wprowadzać do ich diety karmę, dedykowaną kotom dorosłym.

Dieta wegetariańska dla kota – czy to się sprawdza?

Dostępne badania naukowe nie uznają karm wegetariańskich za bezpieczne, dlatego odradzamy jakichkolwiek prób ich wprowadzenia do jadłospisu. Koci układ trawienny jest przystosowany do przyswajania składników odżywczych z mięsa i natury tej nie da się zmienić. Ograniczony zasób enzymów trzustkowych przekłada się na gorsze przetwarzanie węglowodanów, znajdujących się w warzywach i owocach. Taka “dieta” będzie ponadto zbyt uboga w witaminy oraz niezbędną dla zdrowia serca i wzroku taurynę.

Otyły kot – jaka dieta dla kota z nadwagą?

Otyłość jest jednym z najczęściej diagnozowanych problemów u kotów, zwłaszcza wykastrowanych i osobników powyżej 7 lat. Główny czynnik stanowi nieprawidłowa dieta, tj. dostarczanie pupilowi ilości kcal przekraczającej jego codzienne zapotrzebowanie, wynikające z metabolizmu, wieku i aktywności. U kotów nadwagę możemy stwierdzić, gdy masa ciała zwierzaka odbiega o wzorcowej o ponad 10%, otyłość natomiast – od 20%. Choroby te są często bagatelizowane przez właścicieli, niosąc ze sobą znaczne zwiększenie ryzyka cukrzycy, zapalenia stawów, czy chorób serca.

Posiadając kota ze skłonnością do objadania się, należy karmić go często niewielkimi ilościami jedzenia. Dobre wyjście stanowi skorzystanie ze specjalnej karmy, stworzonej na potrzeby zwierząt z nadwagą. Dostarczają one wszystkich niezbędnych mikro- i makroelementów, doprowadzając do bezpiecznego spadku wagi. Sam proces odchudzania powinien być rozłożony w czasie, by nie zaszkodzić zdrowiu pupila. Najbezpieczniejszym wyjściem będzie skorzystanie z usług doświadczonego dietetyka zwierzęcego. Zastanawiasz się, w jakich przypadkach warto wybrać się do profesjonalisty? Na to pytanie odpowiadamy w naszym artykule – Kiedy skorzystać z usług dietetyka dla zwierząt?

Dieta dla kota seniora

Jak wspomnieliśmy wyżej, koty powyżej 7 roku życia stają się szczególnie narażone na problem otyłości. O seniorach mówi się z kolei, gdy osobnik osiągnie wiek około 12 lat. Szacuje się, że właściwe żywienie może wydłużyć życie przeciętnego pupila nawet o 12%.

Do prawidłowego żywienia kociego seniora zaleca się zmniejszenie ilości karmy suchej lub rezygnację z niej na rzecz mokrego jedzenia. Ponownie najlepszym wyjściem okażą się dedykowane karmy, posiadające wszystkie niezbędne składniki odżywcze i zmniejszoną ilość fosforu, minimalizującą ryzyko niewydolności nerek. Dieta starszych kotów powinna być ponadto bogata w witaminy z grupy B, wpływające pozytywnie na trawienie i regenerację, taurynę dla prawidłowej pracy serca oraz przeciwutleniacze. Niektóre produkty posiadają w swoim składzie substancje, działające ochronnie na pęcherz moczowy, takie jak ekstrakt z liści pokrzywy, czy DL-metionina.

Czego nie powinien jeść kot?

Na koniec przedstawimy listę produktów, które nie powinny znaleźć się w zdrowej diecie dla kota, nawet okazyjnie. Do pokarmu zakazanego zalicza się:

• nabiał (w przypadku kotów dorosłych) i białka jaj,
• kawa i herbata – kofeina jest toksyczna dla kocich organizmów, 
• resztki jedzenia, w szczególności smażonego mięsa,
• owoce, w szczególności winogrona i rodzynki,
• produkty zbożowe,
• cebula, czosnek i szczypiorek – znajdujące się w nich dwusiarczki są toksyczne dla kotów,
• szpinak – może doprowadzić do odkładania się kryształów szczawianu wapnia i w konsekwencji zapalenia pęcherza lub nerek,
• inne produkty i półprodukty pochodzenia roślinnego.

Mamy nadzieję, że nasze rady będą cenne dla ciebie i twojego zwierzaka. W przypadku wątpliwości, związanych z kocim żywieniem, zachęcamy do skontaktowania się ze specjalistami w naszych gabinetach weterynaryjnych Pluto i Dog-Torek w Radzionkowie lub Piekarach Śląskich – sprawdź ofertę dietetyka dla zwierząt. Możesz także skontaktować się z nami telefonicznie lub mailowo, podając jak najdokładniejsze informacje o twoim pupilu.